GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

1)Büyüme 
Büyüme ve gelişme çoğu kez birbiriyle çok karıştırılan kavramlardandır. Büyüme organizmada görülen sayısal bir artışı ifade eder. Bedenin veya herhangi bir organın bir durumdan başka bir duruma geçişinde görülen bir dizi değişikliği ifade eder. Kalp ve diğer organların büyümesinde de durum aynıdır. Çocuğun boy artışı, kilo artışı büyüme olarak adlandırılır yani nicel bir değişim söz konusudur.

2)Gelişim
 Gelişim daha genel ve kapsamlı bir terimdir. Zaman içinde yapıda, düşüncede veya biyolojik ve çevresel etkilere bağlı olarak insan davranışlarındaki değişimler ve süreklilik olarak tanımlanır. Örneğin çocuğun piyano çalabilmesi el-kol ve göz arasında ki iş birliği ve parmaklardaki gelişme sonucunda meydana gelir. Bebeğin ilk aylarda elini, kolunu sallaması daha sonra yakalama hareketine dönüşür. Bunlar gelişimin ifadesidir. Gelişme kavramı düzenli, uyumlu ve sürekli bir ilerlemeyi de beraberinde getirmektedir. Bu ilerlemeler ve değişiklikler arasında da belirgin bir ilişki söz konusudur.

3)Olgunlaşma
Gelişme ve olgunlaşma kavramları genellikle birbirleriyle karıştırılarak kullanılmaktadır. Olgunlaşma, kişinin doğuştan getirdiği potansiyelinin zaman içinde ortaya çıkmasını ifade eder. Kişinin herhangi bir çaba göstermesine gerek yoktur. Kendiliğinden meydana gelen bir süreçtir. Olgunlaşma bir gelişimdir ancak her gelişim olgunlaşma değildir. Gelişim için bireyin çabası gereklidir.
          Olgunlaşma, bir organın görevini yapabilecek düzeye ulaşması için geçirdiği biyolojik değişimlerdir. Bu tür değişmelerde öğretmenin etkisi yoktur. Örneğin çocuğun parmak kasları gerekli olgunluk düzeyine ulaşmadıkça, ona kalem tutmasını öğretmek mümkün değildir aynı şekilde çocuğun yürüyebilmesi içinde yürümenin gerektirdiği biyolojik olgunluğa gelmesi beklenir.

4)Öğrenme
İnsanları diğer canlılardan ayıran en önemli özelliklerden biri de öğrenme kapasitelerinin oluşudur.
Öğrenme tekrarlar ya da yaşantı sonucu meydana gelen, kalıcı davranış değişikliği 4 4 olarak tanımlanmaktadır. Biyolojik bir varlık olarak dünyaya gelen insan kısa sürede pek çok yeni davranış öğrenir. Belli bir dili konuşmak, alışkanlıklar kazanmak, belirli kişilik özellikleri oluşturmak, dünyayı algılamada farklı yaklaşımlar geliştirmek öğrenme yoluyla olmaktadır. Öğrenmenin üç temel özelliği vardır.
Öğrenme sonucunda mutlaka bir davranış değişikliği meydana gelir.
Öğrenme, bireyde mutlaka bir davranış değişikliği meydana getirmektedir. Örneğin, zebra görmeyen bir çocuğa zebra resmi gösterilip “Bu ne?” diye sorulunca, “Bilmiyorum” diyebileceği gibi onun at, yada eşek olduğunu ifade edebilecektir. Resimdeki hayvanın zebra olduğu söylendiği ve resmi yeniden gördüğü zaman “Bu bir zebra” diyebilecektir. İnsanlar öğrendiklerini istedikleri zaman yazarak, yaparak, söyleyerek mutlaka gösterirler.öğrenme ile davranışta meydana gelen değişiklikler istendik ya da istenmedik olabileceği gibi yanlış öğrenmeler de olabilir. Örneğin küfürlü konuşma ya da sigara içme istenmeyen ancak öğrenilmiş davranışlardandır.

Öğrenme yaşantı ürünüdür.
Bireyin çevresiyle kurduğu etkileşim sonucu bireyde kalan izler yaşantı olarak tanımlanır. Öğrenmeler bireyin çevresiyle kurduğu etkileşimler sonucu gerçekleşir. Her bireyin çevresiyle kurduğu etkileşim farklı olduğu için öğrenme bireyseldir. Örneğin, aynı sınıfta bulunan iki arkadaşın öğretmenin anlattıklarından verdikleri geri bildirimler farklı olabilecektir.

Öğrenme kalıcıdır.
Öğrenmeden söz edebilmek için bireyin gösterdiği davranış değişikliğinin sürekli olması gerekir. Kısa süreli davranış değişiklikleri öğrenme değildir.
       Öğrenmenin gerçekleşmesi için gerekli koşullardan biri de kişinin uyarılma düzeyidir. Yüksek derecede uyarılma aşırı kaygı, şiddetli heyecan yaratabileceğinden, öğrenme ciddi şekilde engellenebilir. Zayıf bir genel uyarılma durumunda (uykuda) da yine öğrenme gerçekleşmeyecektir.

5)Hazır bulunuşluk
 Hazır bulunuşluk, olgunlaşma ve öğrenme sonucu kişinin belli davranışları yapabilecek düzeye gelmesidir. Biyolojik olgunlaşmanın yanında öğrenmeyi gerçekleştirmek ve desteklemek için uygun şekilde düzenlenmiş çevresel faktörleri içerir. Çocuğun bir davranışı öğrenmesi için gereken olgunluğa ulaşmanın yanında yapılacak davranışla ilgili bilgi ve becerileri de kazanmış olması gerekir.Örneğin, çocuğun bisikleti kullanabilmesi için kaslarının olgunlaşması yanında ilgili organlar arasında da koordinasyonun sağlanması gerekir. Bunların yanında aracın yapısı, nasıl kullanılacağı ve yapılacak işlemler hakkında da bilgiye ihtiyaç vardır.

6)Eğitim
Eğitim her toplumda devam eden bir süreçtir. Öğrenmenin oluştuğu her durumda, insan davranışlarını değiştiren bir eğitim sürecinden söz edilebilir. Eğitim, bireyin tüm yaşamı boyunca sürmekte, okul içinde ve dışında yaşam boyu devam eden tecrübeler bütünüdür.